Historia ta z katedrą w tle w Paryżu wydarzyła się 




Każdy na pewno oglądał film od Disneya "Dzwonnik z Notre Dame" lub słyszał o innych filmach, które są na podstawie "Katedra Marii Panny w Paryżu" ("Dzwonnik z Notre Dame" - tytuł popularny w Polsce). Barwna historia. Klaudiusz Frollo, sędzia i minister sprawiedliwości opętany ideą oczyszczenia Paryża z Cyganów, zakochuje się w cygance do obłędu, aż jest w stanie zabić ją. Esmeralda, cyganka, w której zakochują się trzej mężczyźni. Quasimodo, Dzwonnik z Notre Dame, który jest posłuszny Klaudiuszowi Frollo, poznaje cygankę i zakochuje się w niej, choć wie, że nigdy go nie pokocha. Febus, kapitan straży, który służy dla Frolla i jest zmuszony do posłuszeństwa, zakochuje się w Esmeraldzie. 


Jednakże filmy różnią się od oryginału. Powieść “Dzwonnik z Notre Dame” - jedna z najbardziej znanych książek Victora Hugo – nie tylko podejmuje wątek miłości, lecz także wątek katedry, rasizmu i ksenofobii, epoki odrodzenia, podziału społeczeństwa. 

Przybliżę wam nieco arcydzieło Victora Hugo. 


Zacznę najpierw od tego, że powieść Hugo dzieje się w XV wieku w Paryżu, w wieku, którym kończy się średniowiecze, a zaczyna się renesans. Książka skupia się na ludziach – osoby duchowne, które są uważane za wysłanników Boga, zostają przyrównane do zwykłych ludzi. Victor wprowadza w romantyczną historię epokę odrodzenia – czyli odejście od średniowiecznych ideałów, górowanie humanizmu nad sferą duchową. 


Victor Hugo skupia się głównie na trzech obliczach miłości do jednej kobiety. Quasimodo szczerze pokochał Esmeraldę, jeszcze bardziej obdarzył ją uczuciem, gdy tylko jako jedyna podczas tortur dała mu wodę, ponieważ był spragniony, a nikt nie chciał spełnić jego prośby. Natomiast Febus przy pierwszym spotkaniu z cyganką, od razu się w niej zakochuje. Jest niewierny – ma swoją już narzeczoną, a ugania się za drugą. Esmeralda uważa go za ideał i darzy wielkim uczuciem, nie wiedząc, że wybranek serca jest dwulicowy. Trzeci adorator Esmeraldy to archidiakon – Klaudiusz Frollo, który poddaje się własnym uczuciom do kobiety. Duchowny nie potrafi zapanować nad żądzą, nienawidzi cygankę, twierdząc, że ona jest ucieleśnieniem samego diabła, by od nieba odwrócił wzrok. Jego postawa wskazuje na upadek moralny - całkowicie zostaje zawładnięty przez swoje żądzę i nie widzi nic złego w swoim postępowaniu. Dodatkowo mogę dodać, że Gringoire kocha kozę Esmeraldy - Dżali. 


Niechęć i uprzedzenie do Cyganów przewijają się przez fabułę powieści. Znaczna część społeczeństwa osądza Cyganów jako ludzi z marginesu społecznego, brudnych i nieczystych - byli osądzeni o czary i konszachty z diabłem. Jedna kobieta, której kiedyś zabrano malutką córeczkę, znienawidziła cygańską rasę. Sam Klaudiusz Frollo obwinia Esmeraldę, że nie potrafi o niej zapomnieć i zapanować swoimi ludzkimi pragnieniami - Victor Hugo przyrównuje osobę duchowną do zwykłego człowieka, obnaża księży i pokazuje ich wady, ciemną stronę. Cyganie są odizolowani od społeczeństwa - widoczna jest klasyfikacja społeczeństwa. (Choć w musicalu “Notre Dame de Paris” wątek rasizmu i uprzedzeń do Cyganów jest bardziej podkreślony niż w książce).


Aspekt samej katedry jest bardzo istotny dla historii. Katedra Notre Dame to miejsce, w którym przez całe życie mieszka Quasimodo - Frollo przygarnął go, bo został porzucony przed katedrą. Katedra Notre Dame jest miejscem, w którym każdy może znaleźć azyl - schronienie przed światem zewnętrznym i przed cywilnym prawem. Symbolizuje także miejsce modlitwy i zbierania się wiernych. Jest tajemniczym elementem w całej powieści Victora. Katedra Notre Dame ma większą rolę niż zwykła budowla - jest ukazana jako bohater, świadek wszystkiego, co się wydarzyło. W swoich murach skrywa coś, czego nie do końca można wyjaśnić i sam autor nie daje za dużo wskazówek na ten temat. 




Kolejną rzeczą, nad którą  chce się skupić to główni bohaterowie: Esmeralda, Klaudiusz Frollo, Gringoire, Quasimodo, Febus. 

  1. Esmeralda - młoda piękna Cyganka tańcząca przed katedrą Notre Dame. Jest szykanowana przez to, kim jest, lecz staje się obiektem westchnień trzech mężczyzn - Quasimodo, Klaudiusza Frollo i Febusa (w którym się zakochuje). Młoda i niewinna staje się ofiarą szaleńczej i obsesowej miłości archidiakona, niewiernego kochanka kapitana straży i brzydkiego dzwonnika. Esmeralda z swoją kozą występują publicznie - tak zarabiały przeważnie osoby z marginesu społecznego w ówczesnych czasach. Postawa bohaterki wskazuje na to, że jest niewinna i nieświadoma niektórych spraw. Nieświadomie wzbudza zainteresowanie mężczyzn. Esmeralda może symbolizować niewinną ofiarę - przez Frolla zostaje skazana na śmierć, ponieważ zostaje oskarżona o próbę zabicia Febusa i jego opętanie miłością, i o użycie magii. Pomimo próby ratowania Esmeraldy przez Quasimodo, zostaje niewinnie powieszona. 

  2. Klaudiusz Frollo - powiem, że to dla mnie istna perełka wśród postaci z “Dzwonnika z Notre Dame”. Archidiakon, który przygarnia brzydkie i niechciane dziecko i stara się wychować, przez całe życie trzymał się zasad i był wierny Bogu. Gdy poznaje i widzi Esmeraldę, całkowicie zostaje zmiażdżony przez uczucie. Całkowicie poddaje się swoim uczuciom. Ogarnia go obsesja. Nie potrafi przestać myśleć o Cygance i nawiedzają go sny o niej. Szaleńczo pożąda Esmeraldę, przy czym nienawidzi jej, ponieważ twierdzi, że jest dziełem szatana, które ma go odwieść od Boga. Każe Quasimodo porwać dziewczynę, co się nie udaje. Frollo też nie akceptuje faktu, że Cyganka kocha Febusa. Postanawia zabić Febusa, ale jedynie go rani. Jednakże i tak Esmeralda zostaje oskarżona o czary, o próbę uwiedzenia i zabicia kapitana straży. Z więzienia próbuje odbić Cygankę - prosi o wybaczenie i wyznaje swoje uczucia, i obiecuje ją wypuścić, jeśli tylko będzie chciała być z nim. Esmeralda odmawia i Klaudiusz wydaje wyrok - bo nie kocha. Postawa archidiakona oznacza upadek moralności i koniec idealnego kościoła. 

  3. Quasimodo - przybrany przez Frolla i dzwonnik katedry. Przez całe życie siedział w wieży i dzwonił dzwonami - przez to stracił głos. Archidiakona traktuje jako swojego ojca, mentora. Nie jest w stanie mu się sprzeciwić - wypełnia jego rozkaz, by porwać Esmeraldę, lecz to się nie udaje. Zostaje skazany na tortury. Podczas tortur społeczeństwo pokazuje swoją twarz i wyśmiewa się z garbusa. Nikt nie reaguje na błaganie dzwonnika, prócz Cyganki, która daje mu wody, by mógł się napić. Ten uczynek powoduje, że Quasimodo czuje się okropnie, że próbował złapać ją dla Frolla. To właśnie Quasimodo ratuje biedną Esmeraldę od stryczka i zabiera ją do katedry. Z miłości za wszelką cenę chce ją chronić, jednak to nie wystarcza i ostatecznie Esmeralda zostaje powieszona. Dzwonnik dowiadując się. kto jest za to odpowiedzialny. zrzuca Klaudiusza Frollo z wieży, a sam idzie do ciała Esmeraldy i zostaje tam do końca życia. Postawa Quasimoda jest trochę skomplikowana - z pierwszej strony wiernie służy archidiakonowi i jest mu posłuszny, a z drugiej stara się być wierny swojemu sercu i dobrze postępować. 

  4. Gringoire - poeta, który wystawia nieudane przedstawia nieudane przedstawienie w Pałacu Sprawiedliwości. Błąka się w nocy po ulicach Paryża i nieszczęśnie wpada na Dziedziniec cudów, gdzie jest Królestwo odrzuconych - Cyganów. Cyganie chcą go zabić, ale zostaje ocalony przez Esmeraldę, z którą bierze ślub (w rzeczywistości Esmeralda zrobiła to, by ratować mu życie,  nie z miłości). Od tej pory ubogi poeta staje się współpracownikiem Esmeraldy podczas występów. Gringoire jest o tyle ciekawą osobą, ponieważ nie za wiele o nim wiadomo. Jest z pewnością intrygującą postacią. bo jest zainteresowany kozą Esmeraldy - Dżali. Poeta też uczestniczy w ucieczce Esmeraldy z katedry, ponieważ ówczesny król Francji kazał powiesić Cygankę i postanawia złamać prawo azylu, lecz znika szybko i wiadomo tyle, że po całej tej tragedii wraca do pisania swoich dzieł. Gringoire w powieści Victora Hugo może odgrywa mniejszą rolę od Quasimoda, ale wprowadza do świata trochę tajemniczości i poezji - przez niego autor opisuje styl gotycki w ówczesnej Francji. 

  5. Febus - kapitan straży, który w miłości w ogóle nie jest wierny. Ma narzeczoną, która jest bogata, piękna. Kocha ją rzekomo wielkim uczuciem. Gdy poznaje i widzi Esmeraldę, od razu zakochuje się w niej. Pomimo narzeczonej, potajemnie spotyka się z Cyganką w nocy w spelunce. Wtedy zostaje zraniony przez Frolla. Po całej sytuacji wraca do swojej narzeczonej - ostatecznie żeni się z nią. Szybko zapomina o Esmeraldzie, co może oznaczać jedynie krótkie zainteresowanie miłosne. Febus jest taką postacią, która definitywnie symbolizuje dwulicowość. 

  6. Jeszcze dodam, że Jan Frollo - brat Klaudiusza Frollo - jest przeciwieństwem swojego brata. Jest sędzią i liczą się dla niego pieniądze. Roztrwania pieniądze i za każdym razem prosi Klaudiusza o zapomogę. Sędzia też jest bliskim kolegą Febusa, z którym czasami wychodzi w nocy w miasto. Bierze udział w szturmie na katedrę Notre Dame i ginie.


Hugo porusza temat “zaginionych dzieci”. Klaudiusz Frollo przygarnia Quasimodo - pomimo że dziecko jest brzydkie, postanawia go wychować. Natomiast Esmeralda szuka swojej prawdziwej matki (wątek ten nie jest wprowadzany w filmach). Naprawdę urodziła się jako Aniela - jest córką siostry Guduli, która nienawidzi Cyganów, ponieważ cały czas twierdzi, że porwali jej dziecko. Gdy odnajduje but u Esmeraldy, matczyne serce się raduje, lecz nie na długo, ponieważ matka chce chronić swoje dziecko. Upada na bruk i umiera. 


Istotnym i niezmiennie ciekawym wątkiem jest Klaudiusz Frollo jako czarownik. Społeczeństwo w książce uważa go czarnoksiężnika. ponieważ przygarnął Quasimodo i najczęściej siedzi w swojej komnacie, gdzie robi eksperymenty i ma dużo książek. Victor Hugo też wprowadza motyw plotek - w XV wieku mieszczanie i margines społeczny nie mieli łatwego dojścia do książek, dlatego społeczeństwo żyło wśród plotek, które były powielane niejednokrotnie. a każda osoba mogła jeszcze wzbogacać plotki własnymi wymysłami. (Zresztą plotki i tak istnieją do dziś i przy tym nic się nie zmieniło).

 



Ciekawe w książce jest też fakt, że Victor Hugo umieścił dużo opisów Paryża. Opisał swoje dzieło jako “malowidło Paryża w XV wieku”, skupiając się na pokazaniu z wielką siłą poetyckiej wyobraźni życia najniższych warstw piętnastowiecznej stolicy Francji. 


Bym stwierdziła, że powieść Hugo jest schematyczna, książką dramatyczną, której bohaterowie mają wyrażać idee, a nie samodzielnie odznaczać się skomplikowaną psychologią. Autor tak samo w swym dziele bierze w obronę ludzi z marginesu społecznego, co może podkreślać buntowniczy charakter Huga - typowy charakter pisarzy w czasie romantyzmu. 


Według mnie Victor Hugo oryginalnie połączył kres średniowiecza - początek odrodzenia z miłością i ludzką żądzą. Pragnę stwierdzić, że autor “Katedra Najświętszej Maryi Panny w Paryżu” wprowadził bardzo ciekawy kontekst - osoby duchowne (Klaudiusz Frollo) niczym nie różnią się od zwykłych ludzi i kres średniowiecza symbolizuje upadek podziału między osobami duchownymi i świeckimi. 


Na koniec chcę dodać, że Victor Hugo nadał nowe spojrzenie na gatunek powieści - w oryginalny sposób przedstawił historię o miłości i żądzy, dodając cechy poetyckie i dramatyczne. W fascynujący sposób zmienił formułę historycznej powieści, czyniąc lud Paryża i jego zwyczaje jego głównym bohaterem - podejmuje także problem społecznej alienacji u kresu średniowiecza. 


Satele Shadow